Ik voelde mij er zo gelukkig door en alles verliep enorm vlotjes. Ik had het gevoel dat ik de hele wereld aankon.

Stijn

Wist je dit?

De meest bekende verslavingen zijn die aan alcohol, nicotine, drugs en medicatie. Daarnaast kan ook gedrag verslavend zijn, bijvoorbeeld gokken, gamen en internetgebruik. In België zijn zowat 50.000 mensen verslaafd aan illegale drugs en 700.000 hebben een alcoholprobleem. Of iemand verslaafd raakt, hangt af van het soort middel, persoonlijkheid en omgeving. Heeft iemand in je familie een verslaving, alcoholprobleem of middelenmisbruik, dan ben je er zelf ook kwetsbaarder voor. Al spelen ook omgevingsfactoren een belangrijke rol.

Verschillende verslavingen

Er zijn verschillende soorten verslavingen. Zo kan je afhankelijk zijn van een middel zoals alcohol of drugs, maar ook van medicijnen zoals pijnstillers of angstdempers. Gedragsverslavingen hebben dan weer te maken met het dwangmatig uitoefenen van een bepaald gedrag, bijvoorbeeld gokken. De bekendste gedragsverslavingen zijn gokken, gamen, werk- en seksverslaving.

Lichamelijk en psychisch verslaafd

Verslaving of afhankelijkheid situeert zich op twee vlakken:

  • Bij psychische afhankelijkheid verlang je steeds harder naar het middel. Zonder voel je je niet meer goed en je gedachten worden helemaal bepaald door het gebruik en hoe je aan het middel komt.

  • Lichamelijke afhankelijkheid ontstaat doordat je lichaam gewend raakt aan een stof. Je lichaam past zich aan en ontwikkelt er een tolerantie voor: je hebt er steeds meer van nodig voor hetzelfde genot. Gebruik je het middel een tijdje niet, dan krijg je ontwenningsverschijnselen zoals zweten, beven, een gespannen gevoel en een slechte slaap.

De gevolgen van verslaving 

Een verslaving is schadelijk voor je lichaam en je geest maar ook voor je omgeving. Ze kan aan de basis liggen van gezondheidsproblemen, financiële moeilijkheden en ruzies met naasten. Je gaat slechter presteren op school, voelt je eenzaam en kan psychische klachten ontwikkelen. De kans bestaat ook dat je jezelf en anderen in gevaarlijke situaties brengt. Zeker bij studenten bestaat dit risico.

Praat erover

Ben je verslaafd of maak je je zorgen over een afhankelijkheid maar vind je het moeilijk om erover te praten? Velen schamen zich en zoeken excuses voor hun verslaving. Maar een verslaving is niets om je over te schamen, het kan iedereen overkomen.

Praten lucht op en helpt je ook zelf de dingen op een rijtje te zetten. Praat met iemand bij wie je je goed voelt en die je vertrouwt. Liefst iemand die je kent, zoals een goede vriend(in), je ouders, zus of broer.

Durf je niemand uit je naaste omgeving aan te spreken, probeer er dan over te praten met iemand die vertrouwd is met vergelijkbare ervaringen. Dat kan een huisarts zijn of iemand van de studentenvoorziening van je hogeschool of universiteit.

Wil je liever anoniem je verhaal kwijt? Dan kan je terecht bij Awel (102 of awel.be) of Tele-Onthaal (106 of tele-onthaal.be). Heb je vragen over zelfdoding, bel dan naar de Zelfmoordlijn (1813 of zelfmoord1813.be). Je kunt ook met hen chatten.

Zelf aan de slag

Wil je je verslaving stoppen of beperken, dan vind je ook houvast in online programma’s. Bij de Druglijn kan je terecht met al je vragen over alcohol, drugs, pillen, gamen en gokken. Je vindt er ook zelftests en zelfhulpmodules.  

Ontdek de druglijn

Vind hulp 

Voel je dat het je alleen niet lukt? Schakel dan professionele hulp in. Afkicken zonder hulp kan gevaarlijk zijn. Bovendien verhoogt een behandeling de kans op langdurig herstel. Op de Druglijn ontdek je bij wie je terechtkan. Ook je huisarts kan je op weg helpen en doorverwijzen.

Er bestaan verschillende vormen van hulpverlening, maar er is geen magische methode die alles voor jou kan oplossen. In elke goede aanpak zitten wel dezelfde werkzame elementen:

  • het versterken van je motivatie om te stoppen of te minderen 
  • behandeling van de ontwenningsverschijnselen 
  • eventueel ondersteunende medicatie 
  • het leren herkennen van je risicosituaties 
  • het verhogen van je zelfvertrouwen, o.a. door focus op je kwaliteiten en vaardigheden 
Hier kan je terecht

Over de grens: studenten en expert delen hun ervaringen

Alcohol- en middelenmisbruik is het centrale thema in deze podcast. Host Carola heeft het erover met studente Louise en met professor dr. Ronny Bruffaerts (KU Leuven), specialist psychische gezondheid van onder andere studenten.

Bezorgd om iemand?

Je vermoedt dat een vriend(in) met een verslaving kampt en je maakt je zorgen? Praat erover en deel je bezorgdheid. Probeer begripvol te zijn en zonder oordeel te luisteren.

Tips om in gesprek te gaan

Meer weten, lezen, horen?

Podcasts

 Zelfhulp  

  • Op Alcoholhulp.be kan je zelfstandig of begeleid aan de slag om je alcoholgebruik te beperken of te stoppen. Je vindt er ook een zelftest.  
  • Op Druglijn.be kan je terecht met al je vragen over alcohol, drugs, pillen, gamen en gokken. Ontdek er ook de zelftests en zelfhulpmodules.  
  • Maxx app ondersteunt je op een positieve en praktische manier bij het beperken van of stoppen met drinken.  

 TED Talks en video's

Websites 

  • Op de website van VAD (Vlaams expertisecentrum alcohol en andere drugs) vind je alle relevante info rond alcohol, illegale drugs, psychoactieve medicatie, gokken en gamen. 

  • Bij de zelfhulpgroepen AnoniemeAlcoholisten, SOSNuchterheid,  Bewustveranderen en Projectjongeren kan je terecht voor opvang, steun en nuttige informatie.